ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ 'ਤੇ ਇਕ ਨਜ਼ਰ

ਇਰਾਨ ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਸਬੰਧ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜਟਿਲ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੋ ਰਾਸ਼ਟਰ ਕਈ ਸਦੀਯਾਂ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਆਂ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਜਿੱਥੇ ਇਹੂਦੀ ਜਾਤੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ ਤੇ ਇਰਾਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਿਆ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਮਾਜਕ, ਧਾਰਮਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ (1948), ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਇਰਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਅਰਬ ਦੇ ਮੁਲਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਿਦਦਾਂਵਿਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿਤੀ। ਇਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਤਦ ਤਕ ਖੁਸ਼ਨੁਮਾਂ ਰਹੇ ਜਦ ਤਕ ਇਰਾਨ ਵਿਚ 1979 ਵਿਚ ਇਸਲਾਮੀ ਇਨਕਲਾਬ ਨਹੀਂ ਆ ਗਿਆ।

1979 ਦਾ ਇਨਕਲਾਬ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਜੰਗ ਉਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

1979 ਵਿਚ ਇਰਾਨ ’ਚ ਹੋਏ ਇਸਲਾਮੀ ਇਨਕਲਾਬ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਇਕ ਨਵੀਂ ਰਾਜਨੀਤਕ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਬਦਲ ਦਿਤਾ। ਇਰਾਨ ਵਿਚ ਅਯਤੁੱਲਾਹ ਖੋਮੇਨੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਇਨਕਲਾਬ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸਲਾਮੀ ਰਾਜਤੰਤਰ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਇਰਾਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਥਿਤੀ ਬਿਲਕੁਲ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮੀ ਰਾਜਤੰਤਰ ਅਤੇ ਖੋਮੇਨੀ ਵਿਰੁਧ ਸੱਦਾ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਵਿਰੁਧ ਇਕ ਸਖ਼ਤ ਵਿਦਰੋਹੀ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਖੋਮੇਨੀ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ‘ਗੰਦਾ ਰਾਜ’ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਮਿਟੀ ਕਰਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਰਾਨ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਿਬਰੀ ਦੇਸ਼ ਬਣਾ ਦਿਤਾ ਜਿਸ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਉਦੇਸ਼ ਇਸਲਾਮੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਰੁਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਸੀ।

ਰਾਜਨੀਤਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਣਾਅ

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਰਾਨ ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਸਿਰਫ਼ ਸਿੱਧਾ ਯੁੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਰਾਜਨੀਤਕ, ਆਰਥਕ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਸੰਗਠਨਾ ਸੀ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਇਰਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਲੜਾਈ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਤਨਾਅ ਇਕ ਖਾਸ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਵਿਚ ਅਹੰਕਾਰਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ। ਇਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਮੌਜੂਦਾ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵਤਿਆ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਰਾਨ ਦੇ ਨੂਕਲੀਅਰ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਇਕ ਸਿੰਗਨੀਫ਼ਿਕੈਂਟ ਖ਼ਤਰਾ ਸਮਝਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਰਾਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੂਕਲੀਅਰ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਿਵਿਲ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਐਟਮੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਲਈ।

ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ ਅਤੇ ਜੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ

ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ, ਇਰਾਨ ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇਕ ਨਵੀਂ ਤਨਾਅ ਦੀ ਲਹਿਰ ਵੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 2023 ਦੇ ਆਖਰ ਵਿਚ ਅਤੇ 2024 ਵਿਚ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਰਾਨ ਦੇ ਐਟਮੀ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਸੜਕਾਂ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ। ਇਰਾਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਜੰਗ ਦਾ ਮੁਖਰ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਜੰਗ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪਰਿਣਾਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ

ਇਰਾਨ ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਜੰਗ ਹੋਣ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਤਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਰਾਜਨੀਤੀ ’ਤੇ ਵੱਡਾ ਅਸਰ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਣਾਅ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਦਾਰੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਾਥੀ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੇਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਨੂਕਲੀਅਰ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਇਰਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੈਨਾ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਯੁੱਧ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਪਣਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।

ਰਾਜਨੀਤਕ ਕੈਰੀਅਰ

1997 ’ਚ, ਪੇਜ਼ੇਸ਼ਕੀਅਨ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕੈਰੀਅਰ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੁਹੰਮਦ ਖਤਾਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿਚ ਉਪ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਉਹ 2001 ਤੋਂ 2005 ਤਕ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ। ਫਿਰ ਉਹ 2008 ਤੋਂ 2024 ਤਕ ਪੰਜ ਵਾਰ ਈਰਾਨੀ ਸੰਸਦ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਤਬਰੀਜ਼, ਓਸਕੂ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2016 ਤੋਂ 2020 ਤਕ ਸੰਸਦ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਡਿਪਟੀ ਸਪੀਕਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਈਰਾਨ ਵਿਚ ਤੁਰਕੀ (ਤੁਰਕੀ ਦਿਲੀ) ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੁਫ਼ਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। 2016 ਵਿਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਈਰਾਨੀ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਤੁਰਕੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਧੜੇ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਤੁਰਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਈਰਾਨੀ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਨਸਲੀ ਨਾਮ ਨਾਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਸਮੂਹ ਸੀ।

ਬਿਨਯਾਮਿਨ ‘ਬੀਬੀ’ ਨਿਤਨਯਾਹੂ ਦਾ ਜਨਮ 21 ਅਕਤੂਬਰ 1949 ਨੂੰ ਤੇਲ ਅਵੀਵ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਅਤੇ ਜਨਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਾਲੇ ਬੇਨਜੀਓਨ ਨਿਤਨਯਾਹੂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਵੀ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਵੱਸਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। 

ਸਿਖਿਆ ਅਤੇ ਫ਼ੌਜੀ ਸੇਵਾ
ਨਿਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਮਾਸਾਚੂਸੇਟਸ ਇੰਸਟਿਟਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ (M9“) ਤੋਂ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫ਼ੌਜੀ ਇਕਾਈ ਸੇਰੇਟ ਮਤਕਾਲ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। 1972 ਵਿਚ ਉਹ ਫ਼ੌਜੀ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿਚ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ, ਯੋਨੀ ਨਿਤਨਯਾਹੂ, 1976 ਦੀ ਐਨਤੇਬੀ ਰਿਹਾਈ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਮਾਰੇ ਗਏ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ।

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ’ਚ ਨਿਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਦਮ ਰੱਖਿਆ। ਉਹ 1984-88 ਤਕ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅੰਬੈਸਡਰ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਾਰਟੀ ਲਿਕੁਡ ਹੈ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਕਾਰਜਕਾਲ

ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ (1996–1999): ਨਿਤਨਯਾਹੂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ।
ਦੂਜੀ ਲੰਬੀ ਮਿਆਦ (2009–2021): ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਲਿਸਤੀਨੀ ਮੁੱਦੇ, ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਇਰਾਨ ਵਿਰੁਧ ਸਖ਼ਤ ਰੁਖ ਅਪਣਾਇਆ।
ਤਿਜੀ ਵਾਰੀ (2022–ਮੌਜੂਦਾ): ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਬਾਅਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰਾਂ ਅਤੇ ਹਮਾਸ-ਇਰਾਨ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦ ਵਧੇ।

ਇਰਾਨ ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਹਥਿਆਰ ਤੇ ਕਿੰਨੀ ਫ਼ੌਜ

ਇਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਫੌਜੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ, ਸੈਨਾ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਦਿਤੇ ਗਏ ਵੇਰਵੇ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀ ਇਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਰਾਨ ਦੀ ਸੈਨਾ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਢਾਂਚਾ

ਸੰਪੂਰਨ ਫੌਜੀ ਬਲ: ਇਰਾਨ ਦੇ ਕੋਲ ਲਗਭਗ 5 ਲੱਖ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਰੈਗੂਲਰ ਆਰਮੀ ਅਤੇ ਰੈਵਲੂਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ (IRGC) ਵਿਚ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਹਨ। 
ਰੈਵਲੂਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ (IRGC): ਇਹ ਫ਼ੌਜੀ ਬਲ ਇਰਾਨ ਦੀ ਇਸਲਾਮੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ।

ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾ

ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ: ਇਰਾਨ ਕੋਲ 3,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਰੋਨ ਤਕਨੀਕ: ਇਰਾਨ ਨੇ ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਡਰੋਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ’ਤੇ ਦਾਗ਼ੇ ਗਏ ਹਨ ।
ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ: ਇਰਾਨ ਨੇ ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਵੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਖੇਤਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਸਾਥੀ

ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾਹ ਅਤੇ ਹੋਤੀ: ਇਰਾਨ ਨੇ ਲਿਬਨਾਨ ਦੇ ਸ਼ੀਆ ਸੰਗਠਨ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾਹ ਅਤੇ ਯਮਨ ਦੇ ਹੋਤੀ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖੇਤਰੀ ਤਣਾਅ ’ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਫ਼ੌਜੀ ਤਾਕਤ ਤੇ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਢਾਂਚਾ

ਸੰਪੂਰਨ ਫ਼ੌਜੀ ਬਲ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਕੋਲ ਲਗਭਗ 1.5 ਲੱਖ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸੈਨਿਕ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਰੈਗੂਲਰ ਆਰਮੀ ਅਤੇ ਰਿਜ਼ਰਵ ਫ਼ੌਜ ’ਚ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਰੈਜ਼ਰਵ ਫ਼ੌਜ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਫ਼ੌਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਣ ’ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾ

ਆਇਰਨ ਡੋਮ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਸਿਸਟਮ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਛੋਟੇ ਰਾਕੇਟਾਂ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰਾਕੇਟਾਂ ਅਤੇ ਡਰੋਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ।

ਖੇਤਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਸਾਥੀ
ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸਾਥ: ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਫ਼ੌਜੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਨਤੀਜਾ

ਇਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜੀ ਤਾਕਤਾਂ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਤਾਕਤ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇਰਾਨ ਕੋਲ ਵੱਡੀ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਉਸ ਦੀ ਫ਼ੌਜੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜੀ ਤਾਕਤ ਖੇਤਰੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ।

1397 ਇਸ ਸਮੇਂ ਯੁੱਧ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 1370 ਟੈਂਕ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 1096 ਟੈਂਕ ਯੁੱਧ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਕੋਲ 65,765 ਫੌਜੀ ਵਾਹਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 46 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਰਗਰਮ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 43,407 ਫ਼ੌਜੀ ਵਾਹਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 34,736 ਸਰਗਰਮ ਮੋਡ ਵਿਚ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਵੈ-ਚਾਲਿਤ ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਈਰਾਨ ਕੋਲ 580 ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 406 ਸਰਗਰਮ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਸਟਾਕ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 650 ਸਵੈ-ਚਾਲਿਤ ਤੋਪਖਾਨੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 540 ਯੁੱਧ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਟੋਏਡ ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਈਰਾਨ ਕੋਲ 2050 ਹਨ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ ਸਿਰਫ਼ 300। ਈਰਾਨ ਕੋਲ 775 ਮਲਟੀ-ਲਾਂਚਰ ਰਾਕੇਟ ਸਿਸਟਮ (MLRS) ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ ਸਿਰਫ਼ 150 ਹਨ।

ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੀਆਂ ਜਲ ਸੈਨਾਵਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹਨ...

ਇਰਾਨ ਕੋਲ ਕੁੱਲ 101 ਜਲ ਸੈਨਾ ਸੰਪਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 67 ਹਨ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਜਾਂ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਕੈਰੀਅਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਕੋਲ ਸੱਤ ਫਰੀਗੇਟ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਕੋਲ ਤਿੰਨ ਕੋਰਵੇਟ ਹਨ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 7 ਕੋਰਵੇਟ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਕੋਲ 19 ਪਣਡੁੱਬੀਆਂ ਹਨ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 5 ਹਨ। ਈਰਾਨ ਕੋਲ 21 ਗਸ਼ਤੀ ਜਹਾਜ਼ ਹਨ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ 45 ਗਸ਼ਤੀ ਜਹਾਜ਼ ਹਨ।

#CurrentSituation #CrisisTimeline #PresentConditions #OnTheGround #LatestUpdates #PunjabNews #SituationAnalysis #FromThenToNow